Witajcie w jedenastym odcinku podcastu Angielski po polsku, nazywam się Błażej Kozioł. Jestem nauczycielem języka angielskiego, albo jeśli wolicie lektorem, ale jestem też praktykiem bo mieszkam i pracuję w Anglii i tutaj używam angielskiego w pracy i na ulicy … i przy wszystkich innych koniecznych okazjach. Pomagam ambitnym i zdecydowanym nauczyć się języka angielskiego. Dziś przed nami druga część o czasie present perfect.

Zanim jednak zacznę o nim mówić, chciałbym was zaprosić na jednorazową konsultacje. Jest przełom roku i może warto ustawić swoją naukę na rok 2022. Na takiej konsultacji będę mógł ocenić w jakich obszarach będziecie musieli popracować, ustawię indywidualny plan nauki na cały rok i pozostaniemy w kontakcie mailowym co pozwoli kontrolować postępy, cieszyć się z sukcesów i modyfikować w razie potrzeby program nauki.

Konsultacja jest jednorazowa, nie są to żadne regularne lekcje i można ją odbyć ze mną tylko w styczniu 2022 i oczywiście online. Zapraszam do kontaktu pod adresem podcast@angielskipoplsku.co.uk

Odcinek podcastu, którego teraz słuchacie ma też swoją stronę którą znajdziecie pod adresem www.angielskipopolsku.co.uk/app011. Zajrzyjcie tam, będziecie mogli ściągnąć tabelkę czasowników nieregularnych w formie audio, znajdziecie tam dostęp do bezpłatnego kursu Słowa Słowa Słowa a oprócz tego możecie rozwiązać kilka ćwiczeń dotyczących tematu tego odcinka. To jest druga część podcastu poświęconego present perfect, jeśli nie słuchaliście części pierwszej to ..nie wiem co tu jeszcze robicie Zapraszam do wysłuchania odcinka dziesiątego. Tam przede wszystkim wyjaśniam strukturę gramatyczną present perfect, czyli coś bez czego nie ruszymy.

A więc

Omawiałem poprzednim odcinku użycie present perfect ze słówkami just, already i yet. Dziś powiem więcej o kontekstach present perfect i mam nadzieję że jeszcze bardziej rozjaśnię wam jego użycie.

Zróbmy krótką powtórkę z just already i yet:

Słowo just znaczy właśnie i mógłbym powiedzieć:
“They have just informed me” – “Właśnie mnie poinformowali”
albo
“I’ve just finished cleaning the house” – Właśnie skończyłem sprzątać dom.

Słowo already znaczy “już” i przykładowe zdanie będzie brzmiało:
“It has already happened” – to już się stało.
albo
She’s already moved in. – Ona już się wprowadziła.

Jeszcze dla porządku powtórka ze słówkiem yet, które w zależności od kontekstu może znaczy już albo jeszcze, a przykładowe zdania mam takie:

She hasn’t told me yet – Jeszcze mi nie powiedziała
albo
They have not finished yet – Oni jeszcze nie skończyli

Pewnie zauważyliście, że używam na zmianę form skróconych – haven’t, hasn’t I’ve – oraz form pełnych. Have not, It has i tak dalej. Pamiętajcie, że w prawdziwym mówionym angielskim, naczęściej usłyszycie formy skrócone.

OK, tyle powtórki, przejdźmy teraz do innych kontekstów czasu present perfect.

Pierwszym z nich, o jakim chcę powiedzieć jest kontekst, w którym jakieś stany lub wydarzenia rozpoczęte w przeszłości jeszcze trwają. Na przykład Mieszkam w UK od ośmiu lat będzie w czasie present perfect brzmiało: I’ve lived in the UK for 8 years.
Posłuchajcie jeszcze kilku przykładów będę mówił zdanie po polsku, a potem po angielsku:

Pracuję tu od roku, to po angielsku – I’ve worked here for a year.
Zawsze myślałęm, że on jest porządnym człowiekiem – I’ve always thought he was a decent human being.
Zawsze kibicowałem mojej lokalnej drużynie piłkarskiej. – I’ve always supported my local football team.
Ona zawsze robiła to w ten sposób. – She’s always done it this way.
Zawsze mieliśmy dużo przyjaciół. – We’ve always had a lot of friends.
Zawsze uważałem naukę języków za ważną sprawę. – I’ve always considered learning languages important.
Zawsze wierzyłem, że to prawda – I’ve always believed this to be true.
Długo tu jesteś? – Have you been here for long?
Słucham podcastów od paru lat. – I’ve listened to podcasts for a few years.

Mógłbym jeszcze podać wiele przykładów takich zdań, ale chyba wiecie o co chodzi. “I hope you catch my drift”

Zauważcie, że mówiąc w czasie present perfect w tych przykładach wskazuje na to, że coś działo się i dzieje się dalej.

Ciągle kibicuję mojemu zespołowi, ona ciągle robi to w ten sposób, mam ciągle sporo przyjaciół, nadal uważam, że nauka języków jest ważna i tak dalej.

Więc jak widzicie, w czasie present perfect, jak we śnie miesza się przeszłość i teraźniejszość.
Powtórzę to jeszcze raz: Te zdania odnoszą się zarówno do przeszłości jak i do teraźniejszości.

I może to dobry moment na to, żebym powiedział o słówkach drogowskazach, które sygnalizują użycie present perfect, albo są z nim często używane no i oczywiście podam przykłady z tymi słówkami.

today – dzisiaj
I haven’t seen him today. – Nie widziałem go dzisiaj
this week – w tym tygodniu
I haven’t had a proper breakfast this week. – Nie jadłem w tym tygodniu porządnego śniadania.
this year – w tym roku
I have met many new people this year – W tym roku poznałem / spotkałem wielu nowych ludzi.
recently – ostatnio
I haven’t been abroad recently – Ostatnio nie byłem za granicą.
lately – ostatnio
so far – jak dotąd
So far, we haven’t had any complaints. – Jak dotąd nie mieliśmy żadnych skarg.
never – nie wiem jak wy, ale ja za cholerę nie wiem kiedy dokładnie jest nigdy.
I’ve never seen him so excited. – Nigdy jeszcze nie widziałem go tak podekscytowanego.
I jeszcze słówko ever – które można tłumaczyć jako kiedyś, albo kiedykolwiek.
Have you ever seen a wolf? – Widziałeś kiedyś wilka?

I jeszcze dwa bardzo ważne słówka w tej wyliczance:
Since i for
Te słowa są często są mylone więc uważajcie na nie.

Since znaczy od – na przykład “od poniedziałku” – since Monday
słówko for tłumaczymy też jako od – na przykład “od tygodnia” – for a week.

Słówko since odnosi się do jakiegoś punktu w przeszłości. Na przykład dnia, daty, jakiegoś zdarzenia.
Powiemy “since we last met” “since 1999” since breakfast.
Natomiast for odnosi się do okresu czasu. Coś działo się i dziej przez jakiś okres czasu do teraz. Na przykład “for a couple of years” od paru lat.
“for an hour” “for three months” i tak dalej.

Więc, żeby to zilustrować weźmy sobie jakieś zdanie po polsku i spróbujmy je przetłumaczyć.

Henry pracuje z nami od stycznia
Henry has worked with us since January.

Ale mogę też powiedzieć

Henry has worked with us for nine months.
Henry pracuje z nami od dziewięciu miesięcy.

I jeszcze kilka zdań z for i since.

They have lived here for a couple of years.
She hasn’t visited her local shopping centre since lockdown started.
We haven’t spoken for a week.
They haven’t gone on holidays since he lost his job.

Kolejnym kontekstem jaki chcę omówić jest kontekst doświadczenia. Mówimy w present perfect o tym co nas w życiu spotkało, albo nie spotkało. Będziemy mieli do czynienia ze zdaniami typu “Nigdy nie byłem w Kalifornii” albo “Widziałem już ten film”. To jest właśnie nasze doświadczenie.

Jak te zdania będą brzmiały po angielsku?

Nigdy nie byłem w Kalifornii. – I have never been to California.
Widziałem już ten film. – I’ve already seen this film.
I jeszcze pare przykładów
Jeszcze tego nie próbowałem – I haven’t tried it yet.
He has travelled a lot. – On dużo podróżował, albo Dużo podróżuje – w końcu to czas teraźniejszy
I’ve read most of his articles. – Przeczytałem większość jego artykułów.

Możemy też pytać o doświadczenie:

Have you ever worked in healthcare? – Pracowałeś kiedyś w służbie zdrowia?
Have you ever participated in research? – Brałeś kiedyś udział w badaniach?
Have you tried meditation? – Czy próbowałeś medytacji?
Have they ever had any problems with this system? – Czy oni kiedykolwiek mieli jakieś problemy z tym systemem?

Więc ten kontekst to kontekst doświadczenia.

Kontekst pierwszy raz.

It’s the first time he’s driven his new car
It’s the first time I’ve spoken to my boss in person.

Ale jeszcze jeden kontekst nam pozostał i jest to kontekst przyszłości. Być może wydaje wam się, że ma się to trochę na bakier z tym co mówiłem dotychczas – czyli, że present perfect jest czasem teraźniejszym – ale w rzeczywistości pozostaje on teraźniejszy a jedyne jego kontekst jest przyszły. O co chodzi?

Kiedy chcemy powiedzieć: Gdy już będziesz miał to zrobione, zadzwoń do mnie, powiemy: Once you have finished doing it, please call me.
Gdy program się zainstaluje, musisz zrestatrować komputer. – Once the software has finished installing, you need to restart your computer.

Ale ten kontekst jest niebyt częsty w użyciu, więc nie musicie o nim pamiętać aż tak dobrze jak o kontekstach o których mówiłem wcześniej.

To na dzisiaj tyle. Zapraszam do kolejnego odcinka i do Home English Academy – mojego autorskiego kursu online, który znajdziecie pod adresem homeenglishacademy.co.uk