Zapraszam do zamkniętej grupy, na której można zadawać pytania i kontaktować się ze mną i innymi słuchaczami podcastu!
Zapraszam na fanpage, gdzie pojawiają się informacje o nowych podcastach, bezpłatne materiały do nauki a przede wszystkim odbywają się FB live!

Transkrypcja: APP006 – Angielski po polsku – odcinek szósty – Past Simple

Angielski po polsku – podcast dla wszystkich tych, którzy uczą się języka angielskiego.

Dlaczego uczę angielskiego po polsku?

Witam w szóstym odcinku podcastu „Angielski po polsku”, w którym tłumaczę strukturę i gramatykę języka angielskiego po polsku. Taki jest zamysł tego podcastu i taka jest jego misja. Ta misja jest trochę przeciwstawna osiągnięciom nowoczesnej dydaktyki, bo mówi się, że najlepiej uczyć się języka obcego w tym właśnie języku, ale muszę Wam przyznać, że z mojego doświadczenia wynika, że to nie jest takie proste i oczywiste. Miałem okazję ostatnio uczyć grupę Portugalczyków, których znajomość języka angielskiego była na poziomie… zero. Przyznam Wam szczerze, że ta lekcja była dla mnie bardzo trudna i ciężko mi było zrozumieć fakt, czy oni rozumieją, co ja do nich mówię. Na szczęście jeden z Portugalczyków mówił trochę po angielsku i służył mi jako tłumacz, więc ta lekcja jakoś się odbyła. Była dosyć fajna i przyjemna, ale to potwierdza moją teorię, że dobrze jest uczyć języka obcego (angielskiego) po polsku, szczególnie jeśli pracujemy z osobami, które dopiero zaczynają się uczyć języka. Ta lekcja była trochę taka, jak rozmowa Robinsona z Piętaszkiem. Robinson musiał pokazywać, a Piętaszek być może rozumiał, a być może nie rozumiał tego, co Robinson do niego mówi. Oczywiście bardzo dobrze jest uczyć się z native speakerem – z kimś, kto jest rodzimym użytkownikiem języka, ale to dopiero wtedy, kiedy jesteśmy trochę bardziej zaawansowani i jesteśmy w stanie nawiązać z nim jakąś rozmowę. Więc tutaj bronię koncepcji tego podcastu, czyli nauki języka angielskiego po polsku, chociaż wiem, że różne osoby są przerażone i wręcz twierdzą, że to jest przeciwko osiągnięciom najnowszej dydaktyki językowej.

Kiedy używamy czasu Past Simple?

Tematem dzisiejszego odcinka jest czas Past Simple, czyli czas przeszły prosty. Używamy go w kontekście przeszłości, mówiąc o tym, co się stało. Ważne jest, żeby takie wydarzenie było osadzone w kontekście przeszłości np. za pomocą słów, takich jak: yesterday (wczoraj), two hours ago (dwie godziny temu). Czasami nie potrzebujemy konkretnych słów, żeby osadzić naszą narrację w przeszłości. Czasem wynika to z kontekstu opowieści albo nawet z pojedynczego zdania, np. gdy powiem:
When I was a child. – Kiedy byłem dzieckiem.
Jasne jest, że mówimy tutaj o przeszłości. Dlaczego to jest ważne? Dlatego, że istnieje w języku angielskim czas Present Perfect, który często tłumaczymy na język polski na czas przeszły. A o Present Perfect powiem jeszcze w jednym z przyszłych odcinków, albo nawet w dwóch, albo trzech, bo temat jest bardzo zawiły i trudny, a my Polacy robimy w czasie Present Perfect strasznie dużo błędów. Nie chcę teraz wprowadzać zamieszania i powiem tylko tak: wszystko w swoim czasie.

Zanim zacznę mówić o czasie Past Simple, zapraszam Was na facebookowy fanpage „Angielski po polsku” i do zamkniętej grupy „Angielski po polsku”. Następny Facebook Live w poniedziałek, 20 maja, o godzinie 19:30 angielskiego czasu, czyli o 20:30 czasu polskiego. Zapraszam. Mam nadzieję, że będę mógł odpowiadać na wasze pytania podczas live’a i mam też nadzieję, że będzie on (obok podcastu) stałym punktem programu, więc zapraszam w poniedziałek, 20 maja na fanpage „Angielski po polsku” na Facebook live.

Do rzeczy. Powiedziałem już, że czasu przeszłego używa się do przeszłości i nie ma w tym pozornie nic odkrywczego. Muszę jednak dodać, że używa się go (Past Simple), gdy coś stało się jednorazowo w przeszłości. To kontekst pierwszy tego czasu.
Mógłbym powiedzieć np.:
Poszedłem na zakupy wczoraj wieczorem – I went shopping yesterday evening.
Znalazłem 5 funtów na parkingu. – I found 5 pound note at the car park.
Oni kupili dom w zeszłym roku. – They bought a house last year.

Kontekst drugi, bardzo bliski temu pierwszemu, mówi nam o tym, że coś powtarzało się w czasie przeszłym, np.:
Jeździłem do szkoły autobusem. – I went to school by bus.
Spędzałem wakacje na wsi. – I spent my summer holidays in the countryside.
Tu taka dygresja: Słowo „country” to oczywiście „kraj”, ale również wszystko to, co nie jest miastem, lasem, to też „country” albo „countryside”. Stąd też nazwa „country music”, czyli muzyka amerykańskiej wsi.

Możemy mówić też o kontekście trzecim używania czasu Past Simple, wtedy też opisujemy coś, co było prawdą przez jakiś czas w przeszłości.
Mieszkałem z rodzicami przez 18 lat. – I lived with my parents for 18 years.
Grałem kiedyś na perkusji. – I played drumms some time ago.
Tak więc bardzo proste konteksty przenoszą nas w przeszłość i sądzę, że nie ma tutaj żadnych pułapek.

Budowa i przykłady czasu Past Simple

Przejdźmy teraz do budowy gramatycznej czasu Simple Past.
Jest ona z jednej strony bardzo prosta, bo nie musimy czasowników odmieniać przez osoby, a z drugiej strony trzeba się nauczyć przeszłych form czasowników. Na dodatek dla utrudnienia czasowniki występują w dwóch smakach: regularne, do których dodajemy tylko końcówkę „–ed”, i nieregularne, których trzeba nauczyć się na pamięć z tzw. tabelki.
Takie tabelki czasowników nieregularnych można z łatwością znaleźć w Internecie albo na ostatniej stronie każdego podręcznika do angielskiego, ale ja mam dla Was specjalny prezent. Nagrałem taką tabelkę w formie audio i możecie ją sobie pobrać, słuchać i uczyć się czasowników. Jak ją pobrać, jak ją dostać powiem pod koniec podcastu.

Przykłady:
Spróbujmy powiedzieć kilka zdań oznajmujących w czasie Simple Past.
Jest dziś ze mną Suzie i ona będzie mówić te zdania w swoim rodzimym języku, czyli po angielsku. Ja w swoim rodzimym najpierw będę czytał je po polsku.

Błażej: Ok Suzie, powiedz tak: Czytałam tę książkę w zeszłym roku.
Suzie: I read this book last year.
B: Wysłałaś to do mnie e-mailem.
S: You e-mailed it to me.
B: On pojechał do Australii w styczniu.
S: He went to Australia in January.
(Tu Suzie użyła czasownika „went”, który jest formą nieregularną od czasownika „go”)
B: Ona wróciła do pracy w zeszłym tygodniu.
S: She came back to work last week.
B: To zepsuło się samo.
S: It broke down on its own.
B: Odwiedziliśmy moją rodzinę.
S: We visited my family.
B: Oni słuchali naszego podcastu w drodze do domu.
S: They listened to our podcast on their way home.

Dziękuję. Tak naprawdę Suzie nie ma tutaj ze mną, nagrywaliśmy te zdania trochę wcześniej, a ja teraz po prostu „wmontowuję” je w podcast.
Te wszystkie zdania, które omówiliśmy przed chwilą, to były zdania twierdzące. Używaliśmy czasowników w formie przeszłej i były to czasowniki regularne tak jak w zadaniu:
Odwiedziliśmy rodzinę. – We visited, dodawaliśmy końcówkę „–ed” albo nieregularne, takie jak:
It broke down. – Zepsuło się.
Czasownik „break” w formie przeszłej, brzmi „broke”.

Pytania w czasie Past Simple

Przejdźmy do pytań.
Pytania są łatwiejsze dlatego, że nie trzeba pamiętać o przeszłych formach, bo wszystkie formy w zdaniach pytających są podstawowe. Pytania zadajemy za pomocą słówka „did” i tutaj w języku angielskim, który jest na tyle prosty, że jak słyszymy „did” to wiemy, że ktoś zadaje nam pytanie w czasie przeszłym. Po pierwszym słowie wiemy, że to będzie pytanie i po pierwszym słowie wiemy, w jakim ono jest czasie.
Więc zaraz Suzie będzie mówić zdania, które zaczynają się od „did”, a pierwsze zdanie to:
Błażej: Czy ja to naprawdę powiedziałam?
Suzie: Did I really say that?
B: Czy poszedłeś wczoraj na zakupy?
S: Did you go shopping yesterday?
B: Czy ona to widziała?
S: Did she see it?
B: Czy on wrócił?
S: Did he come back?
B: Czy to miało sens?
S: Did it make sense?
B: Czy oni oddali Ci pieniądze?
S: Did they give you back the money?
B: Czy zamknęliśmy drzwi na klucz?
S: Did we lock the door?
B: I think we did.

Dobrze, przeszliśmy teraz przez pytania w czasie przeszłym. Wszystkie pytania rozpoczynały się od słówka „did”, a wszystkie czasowniki występowały w formie podstawowej. Nie było tutaj odmiany, czyli nie mówiliśmy czasowników w czasie przeszłym, lecz w formie podstawowej:
Did you go?
Did you see?
Did they wake up?

Przeczenia w czasie Past Simple

Podobnie będzie w przeczeniach. Będziemy używać formy podstawowej czasownika i słówka „didn’t”, które będzie nam wskazywało, że jest to przeczenie w czasie przeszłym. Wracając jeszcze na chwilkę do pytań – ja, mówiąc po polsku, zaczynałem te zdania od słówka „czy”. To słówko „czy” czasem próbujemy tłumaczyć, ale ono w każdym czasie będzie się tłumaczyć inaczej, bo jeżeli zadaje pytanie w czasie Present Simple, pytam:
Do you understand? – Czy rozumiesz?
A w czasie przeszłym:
Did you understand? – Czy zrozumiałeś?
Więc „do” i „did”, wcale nie oznaczają „czy”. Tych słówek się po prostu nie tłumaczy, one są operatorami czasu i nie podlegają tłumaczeniu. W zasadzie po polsku można zadawać wszystkie pytania bez słówka „czy”.
Mogę zapytać:
Zamknąłeś drzwi?
Poszedłeś tam?
Widziałeś to?
Ale po angielsku nie mamy takiej swobody i zawsze musimy zadawać pytanie ze słówkiem „did”.

Przejdźmy teraz do przeczeń.
Błażej: Nie miałem czasu.
Suzie: I didn’t have time.
B: Nie zadzwoniłaś do mnie.
S: You didn’t call me.
B: On nie sprzedał samochodu, ale postanowił go naprawić.
S: He didn’t sell his car, but decided to repair it.
B: Ona nie dała mu szansy.
S: She didn’t give him a chance.
B: To nie trwało długo.
S: It didn’t take long.
B: Oni w końcu nie poszli.
S: They didn’t go in the end.
B: Nie mieliśmy dość pieniędzy.
S: We didn’t have enough money.

Świetnie. Wszystkie przykłady mamy już teraz za sobą, ale chciałbym jeszcze raz powtórzyć wszystko, jeśli chodzi o strukturę.

Zdania oznajmujące układamy w ten sposób, że najpierw występuje podmiot, czyli:
I, you, my father, my car, a potem czasownik w czasie przeszłym. Tutaj mamy do wyboru albo regularny, albo nieregularny. A potem następuje cała reszta zdania.
Np. My father bought a house. – Mój ojciec kupił dom.

W zdaniach pytających rozpoczynamy zdanie od słówka „did”, potem jest podmiot, a dalej jest czasownik w formie podstawowej.
Np. Did you see it? – Czy ty to widziałeś?

Jeśli chodzi o przeczenia, najpierw jest podmiot:
I, you, he/she/it i następuje słówko „didn’t” i czasownik w formie podstawowej.
Np. You didn’t go. – Ty nie poszedłeś.

Wszystkie zdania, które mówiła dzisiaj Suzie i tabelka ze wzorami na zdania oznajmujące, pytające i przeczenie, znajdziecie na stronie podcastu, czyli: angielskipopol-sku.co.uk/app006.
Na tej samej stronie znajdziecie też tabelkę czasowników nieregularnych w formie audio, nagrałem ją wcześniej z Suzie i wygląda to tak, że ja mówię słówko po polsku (czasownik), a Suzie mówi ten czasownik po angielsku i potem mówi go również w formie przeszłej i w tzw. trzeciej formie, której używa się do strony biernej i czasu Present Perfect. Czyli mamy tutaj pełną tabelkę, czas przeszły i trzecia forma. Więc jeżeli ktoś z Was nie zna jeszcze dobrze tabelki, to zachęcam do pobrania, do przesłuchania, zapoznania się z tym, jak to się wymawia i po prostu nauki czasowników. Ta tabelka nie jest pełna – jest w niej tylko kilkadziesiąt słów, ale wydaje mi się, że to wystarczy na początek i nie chciałbym, żeby była ona strasznie długa, bo tych czasowników nieregularnych jest sporo. Za to mam pewność, że te najważniejsze są w niej ujęte. Zapraszam do ściągania tej tabelki i uczenia się jej na pamięć, bo niestety trzeba się tego wszystkiego nauczyć na pamięć. To jest ten moment w nauce języka, kiedy trzeba się naprawdę uczyć, bo czasami można coś złapać, można nauczyć się ze słuchu, ale tutaj tych czasowników najlepiej nauczyć się po prostu na pamięć.

To wszystko na dzisiaj, dziękuję za uwagę, dziękuję, że słuchaliście podcastu i do usłyszenia w następnym odcinku.